Gwiriwch a yw newid yn effeithio ar eich Lwfans Ceisio Gwaith

Rhaid i chi ysgrifennu i ddweud wrth yr Adran Gwaith a Phensiynau os ydych chi neu’ch partner:

• yn dechrau gweithio (hyd yn oed os nad yw’n cael ei dalu)

• yn cynyddu eich oriau gwaith - dywedwch wrth yr Adran Gwaith a Phensiynau os ydych chi’n gweithio 16 awr yr wythnos neu fwy nawr, neu os yw’ch partner yn gweithio 24 awr yr wythnos neu fwy

• yn stopio gweithio

• yn dechrau ennill mwy o arian

• dechrau ennill llai o arian

Dylech ddweud wrthynt hyd yn oed os mai dim ond un taliad ydyw, neu os na fydd yr un swm yn rheolaidd. Eglurwch faint o arian rydych chi'n meddwl bydd y cyfanswm ac am ba hyd. Os nad ydych chi’n gwybod yr union swm, cyfrifwch beth rydych chi’n meddwl y gallai fod a dywedwch wrth yr Adran Gwaith a Phensiynau mai amcangyfrif ydyw.

Os ydych yn dechrau swydd newydd, dylech gynnwys yn eich llythyr:

• enw a chyfeiriad eich cyflogwr

• pryd ddechreuodd y swydd

• faint o oriau rydych chi'n eu gweithio bob wythnos

• faint o arian rydych yn ei ennill - cyn treth a didyniadau eraill

• os yw arian yn cael ei ddidynnu ar gyfer pensiwn - dywedwch wrthynt faint ydyw, os gallwch

Rhaid i chi ysgrifennu at yr Adran Gwaith a Phensiynau ynghylch newidiadau penodol i’ch arian neu unrhyw fudd-daliadau eraill a gewch.

Dywedwch wrth yr Adran Gwaith a Phensiynau os ydych chi neu’ch partner:

• hawlio unrhyw fudd-daliadau newydd (hyd yn oed os nad ydynt yn cael eu talu eto)

• yn peidio â chael budd-dal - er enghraifft credydau treth plant

• yn cael taliad untro – er enghraifft os byddwch yn etifeddu rhywfaint o arian neu’n cael iawndal

Newidiadau i'ch cynilion

Os ydych yn cael Lwfans Ceisio Gwaith yn seiliedig ar incwm a bod gennych gynilion rhwng £6,000 a £16,000, dywedwch wrth yr Adran Gwaith a Phensiynau os byddant yn mynd i fyny neu i lawr. Mae hyn yn cynnwys unrhyw gynilion sydd gan eich partner.

Rhaid i chi ysgrifennu a dweud wrth yr Adran Gwaith a Phensiynau os ydych:

• dechrau astudio’n llawn amser - neu os ydych o dan 19, dechrau cwrs addysg uwch amser llawn neu ran-amser, er enghraifft hyfforddiant athrawon

• cyrraedd oedran pensiwn y wladwriaeth – gallwch wirio oedran pensiwn y wladwriaeth ar GOV.UK

• mynd i'r carchar

Os ydych yn cael Lwfans Ceisio Gwaith yn seiliedig ar incwm, bydd angen i chi ddweud wrth yr Adran Gwaith a Phensiynau os bydd unrhyw rai ohonynt yn digwydd i’ch partner. Rhaid i chi hefyd ddweud wrthynt os:

• rydych chi'n rhoi'r gorau i fyw gyda'ch partner

• rydych chi'n dechrau byw gyda phartner newydd

• rydych yn ysgaru, yn priodi neu'n ffurfio partneriaeth sifil

• mae eich partner yn gadael y DU am fwy na 4 wythnos - neu 8 wythnos os yw gyda phlentyn yn cael triniaeth feddygol

Os ydych o dan 18 oed ac yn gyfrifol am blentyn

Dywedwch wrth yr Adran Gwaith a Phensiynau os yw’r plentyn yr ydych yn gyfrifol amdano:

• yn gadael yr ysgol

• yn symud allan o'ch cartref

• yn gadael y DU am fwy na 4 wythnos - neu 8 wythnos os yw am gael triniaeth feddygol

Rydych chi’n gyfrifol am blentyn os yw naill ai’n byw gyda chi drwy’r amser neu’n byw gyda chi fel arfer a chi yw ei brif ofalwr.

Newidiadau i'ch cartref

Dywedwch wrth yr Adran Gwaith a Phensiynau os:

• rydych chi'n symud tŷ

• rhywun yn symud allan o'ch cartref

• mae rhywun yn symud i mewn i'ch cartref - er enghraifft os ydynt yn rhentu ystafell

Os oes gennych forgais a bod eich Lwfans Ceisio Gwaith yn helpu i dalu llog y morgais, mae angen i chi roi gwybod i’r Adran Gwaith a Phensiynau os bydd y swm sy’n ddyledus gennych yn newid - er enghraifft oherwydd eich bod yn ail-forgeisio.

Unwaith y byddwch wedi dweud wrth eich anogwr gwaith, os yw problem iechyd yn para mwy na phythefnos dylech hefyd ysgrifennu i ddweud wrth yr Adran Gwaith a Phensiynau.

Dylech ddweud wrthynt os byddwch chi neu bartner yn mynd i mewn i'r ysbyty neu'n gadael yr ysbyty. Dylech hefyd ddweud wrthynt os bydd eich partner yn mynd i aros mewn cartref gofal neu'n gadael.

Os yw eich problemau iechyd yn golygu na allwch wneud eich holl weithgareddau gwaith, gofynnwch i gael newid eich cytundeb ceisio gwaith. Mae’n werth gwneud hyd yn oed ar gyfer newid bach, er enghraifft os yw apwyntiadau meddyg rheolaidd yn golygu bod gennych 2 awr yn llai'r wythnos i chwilio am waith.

Os ydych yn hawlio Lwfans Ceisio Gwaith dull newydd, efallai y gallwch barhau i’w gael ar ôl 13 wythnos. Mae hyn yn dibynnu ar ddisgresiwn eich anogwr gwaith.

Os ydych yn hawlio Lwfans Ceisio Gwaith yn seiliedig ar incwm neu gyfraniadau, dim ond am hyd at 13 wythnos y gallwch ei gael.

Pan ddaw eich Lwfans Ceisio Gwaith i ben, gallwch gael mwy o arian drwy:

• hawlio Lwfans Cyflogaeth a Chymorth

• hawlio Credyd Cynhwysol

Os bydd rhywun yn marw

Bydd angen i chi ddweud wrth yr Adran Gwaith a Phensiynau am farwolaeth:

• eich partner

• eich plentyn - os ydych yn hawlio Lwfans Ceisio Gwaith oherwydd eich bod o dan 18 oed ac yn gyfrifol am blentyn

• rhywun yr oeddech yn gofalu amdano

• unrhyw un dros 18 oed ac yn byw gyda chi

Gallwch ddefnyddio’r gwasanaeth Dweud Wrthym Unwaith ar GOV.UK i ddweud wrth adrannau’r llywodraeth am farwolaeth yn gyflym ac yn hawdd. Gallwch hefyd ofyn i'ch anogwr gwaith am seibiant o chwilio am waith os yw aelod o'ch teulu wedi marw.

Dim ond os yw eich statws mewnfudo yn caniatáu ichi hawlio arian cyhoeddus y gallwch gael Lwfans Ceisio Gwaith yn seiliedig ar incwm. Mewn rhai sefyllfaoedd mae’n rhaid i chi hefyd fod â ‘hawl i breswylio’ o hyd.

Gallwch hawlio arian cyhoeddus os oes gennych unrhyw un o’r canlynol:

• Dinasyddiaeth Brydeinig neu Wyddelig

• statws sefydlog o Gynllun Setliad yr UE

• absenoldeb amhenodol – oni bai eich bod wedi dod i’r DU ar fisa perthynas sy’n oedolyn dibynnol

• statws ffoadur neu warchodaeth ddyngarol

• hawl i breswylio

Os oes gennych statws cyn-sefydlog gan Gynllun Setliad yr UE, gallwch hawlio arian cyhoeddus - ond mae angen i chi hefyd ddangos bod gennych hawl i breswylio i gael Lwfans Ceisio Gwaith yn seiliedig ar incwm. Gwiriwch a oes gennych hawl i breswylio.

Os ydych wedi gwneud cais i Gynllun Setliad yr UE a’ch bod yn aros am benderfyniad, gallwch hawlio arian cyhoeddus - ond mae angen i chi hefyd ddangos bod gennych hawl i breswylio i gael Lwfans Ceisio Gwaith yn seiliedig ar incwm. Gwiriwch a oes gennych hawl i breswylio. 

Os oes gennych unrhyw statws mewnfudo arall, gwiriwch a yw eich statws mewnfudo yn caniatáu ichi hawlio arian cyhoeddus.