Gwiriwch a ydych chi’n gymwys i gael Taliad Annibyniaeth Bersonol (PIP)

Mae'r cyngor hwn yn berthnasol i Cymru. Gweler cyngor ar gyfer Gweler cyngor ar gyfer Lloegr, Gweler cyngor ar gyfer Gogledd Iwerddon, Gweler cyngor ar gyfer Yr Alban

Efallai y gallwch gael Taliad Annibyniaeth Bersonol (PIP) os oes angen help ychwanegol arnoch oherwydd salwch, anabledd neu gyflwr iechyd meddwl. Gallwch wneud cais am Daliad Annibyniaeth Bersonol p’un a ydych yn cael help gan unrhyw 

Os ydych chi mewn ysbyty neu gartref gofal

Gallwch hawlio Taliad Annibyniaeth Bersonol tra’ch bod chi mewn ysbyty neu gartref gofal neu nyrsio, ond mae’n gallu effeithio ar bryd fydd eich taliadau’n cychwyn.

Os ydych chi yn yr ysbyty, bydd eich taliadau’n cychwyn pan fyddwch chi’n gadael. Gallwch gael Taliad Annibyniaeth Bersonol tra byddwch yn yr ysbyty os naill ai:

  • rydych chi'n talu'n breifat

  • roeddech o dan 18 oed pan aethoch i'r ysbyty

Os yw’ch costau cartref gofal yn cael eu talu’n breifat, gallwch gael Taliad Annibyniaeth Bersonol tra byddwch yno.

Os yw’r llywodraeth, y GIG neu’ch cyngor lleol yn talu i chi aros yn y cartref gofal, ni allwch gael yr ‘elfen bywyd beunyddiol’ o Daliad Annibyniaeth Bersonol nes i chi adael. Gallwch chi gael yr ‘elfen symudedd’ o hyd. Mae'r elfen byw bob dydd ar gyfer yr help ychwanegol sydd ei angen arnoch gyda thasgau bob dydd. Mae'r elfen symudedd ar gyfer y cymorth ychwanegol sydd ei angen arnoch i symud o gwmpas.

Os ydych chi mewn coleg neu ysgol breswyl, gall eich cymhwysedd i gael Taliad Annibyniaeth Bersonol ei effeithio os mai awdurdod lleol sy’n talu’r ffioedd. Cael help gan gynghorydd. 

Os ydych chi wedi byw y tu allan i'r DU

Bydd angen i chi ddangos eich bod wedi byw ym Mhrydain Fawr am 2 allan o’r 3 blynedd diwethaf – gelwir hyn yn brawf ‘presenoldeb yn y gorffennol’. Prydain Fawr yw Cymru, Lloegr a'r Alban. Nid yw’n cynnwys Gogledd Iwerddon.

Nid oes angen i'ch amser a dreuliwyd ym Mhrydain Fawr fod ar yr un pryd. Er enghraifft, gallech fod wedi byw yn Lloegr am flwyddyn, UDA am flwyddyn a Chymru am flwyddyn.

Os nad ydych wedi bod yn y DU yn ddigon hir, gwiriwch a oes ffordd arall o basio prawf presenoldeb y gorffennol neu a allwch gael Taliad Annibyniaeth Bersonol heb basio’r prawf.

Os oes gennych salwch terfynol

Nid oes rhaid i chi basio prawf presenoldeb y gorffennol os ydych wedi cael diagnosis o salwch terfynol a bod eich meddygon yn dweud y gallech farw o fewn 12 mis.

Yn lle hynny, bydd angen i chi roi tystiolaeth i ddangos mai’r DU, Iwerddon, Ynysoedd y Sianel neu Ynys Manaw yw eich prif gartref. Gelwir hyn yn ‘breswylydd arferol’.

Gwiriwch a ydych yn breswylydd arferol.

Os ydych yn cael pensiwn neu fudd-dal gan yr UE, Norwy, y Swistir, Gwlad yr Iâ neu Liechtenstein

Gellid effeithio ar eich cymhwysedd ar gyfer Taliad Annibyniaeth Bersonol. Mae'r rheolau yn y maes hwn yn gymhleth ac mae'n well cael cyngor cyn i chi wneud cais. Gallwch gael help gan eich Cyngor ar Bopeth agosaf.

Os nad ydych yn ddinesydd y DU

Dim ond os yw eich statws mewnfudo yn caniatáu ichi hawlio arian cyhoeddus y gallwch gael Taliad Annibyniaeth Bersonol.

Gallwch hawlio arian cyhoeddus os oes gennych unrhyw un o’r canlynol:

  • Dinasyddiaeth Brydeinig neu Wyddelig

  • statws cyn-sefydlog neu sefydlog o Gynllun Setliad yr UE

  • absenoldeb amhenodol - oni bai eich bod wedi dod i'r DU ar fisa perthynas oedolyn dibynnol

  • statws ffoadur neu amddiffyniad dyngarol

  • hawl i breswylio

Os oes gennych unrhyw statws mewnfudo arall, gwiriwch a yw eich statws mewnfudo yn caniatáu ichi hawlio arian cyhoeddus.

Eich salwch, anabledd neu gyflwr iechyd meddwl

Dydy PIP ddim yn seiliedig ar y cyflwr sydd gennych chi na’r feddyginiaeth rydych chi’n ei chymryd. Mae’n seiliedig ar lefel yr help rydych chi ei angen oherwydd sut mae’ch cyflwr yn effeithio arnoch chi.

Rydych chi’n cael eich asesu yn seiliedig ar lefel yr help rydych chi ei angen gyda gweithgareddau penodol. Mae’n anodd dweud a fydd lefel yr help rydych chi ei angen yn golygu eich bod chi’n gymwys i gael PIP. Ond, os ydych chi’n cael neu angen help gydag unrhyw un o’r canlynol oherwydd eich cyflwr, dylech ystyried gwneud cais:

  • paratoi a choginio bwyd

  • bwyta ac yfed

  • rheoli’ch triniaethau

  • ymolchi a mynd i’r bath

  • rheoli anghenion toiled neu anymataliaeth

  • gwisgo a dadwisgo

  • cyfathrebu â phobl eraill

  • darllen a deall gwybodaeth ysgrifenedig

  • cymysgu gydag eraill

  • gwneud penderfyniadau ariannol

  • cynllunio taith neu ddilyn llwybr

  • symud o gwmpas

Efallai bod yr help rydych chi’n ei gael yn cael ei roi gan berson, neu efallai ei fod ar ffurf teclyn neu gymorth (fel ffon gerdded neu gi tywys) neu addasiad i’ch cartref neu’ch car.

Gwiriwch sut i hawlio Taliad Annibyniaeth Bersonol

Os credwch y gallech fod yn gymwys i gael Taliad Annibyniaeth Bersonol, gwiriwch sut i gychwyn eich cais. 

Help us improve our website

Take 3 minutes to tell us if you found what you needed on our website. Your feedback will help us give millions of people the information they need.

Adolygwyd y dudalen ar 04 Mawrth 2022