Edrychwch a ydych chi'n gweithio mwy na'r uchafswm o 48-awr

Os ydych chi'n teithio fel rhan o'ch swydd – er enghraifft, fel gwerthwr neu weithiwr gofal – dylech gyfrif yr amser a dreulir yn teithio rhwng apwyntiadau fel amser gweithio.

Os nad oes gennych chi leoliad gwaith sefydlog – er enghraifft, os ydych chi'n darparu gofal i bobl yn eu cartrefi eu hunain – dylech gyfrif yr amser teithio rhwng y cartref a'r gwaith fel amser gweithio.

Os ydych chi'n gweithio yn yr un lleoliad bob dydd, ni allwch gyfrif eich amser teithio arferol rhwng eich cartref a'ch gwaith.

Gallwch gyfrif amser a dreulir ar hyfforddiant cysylltiedig â’ch swydd fel amser gweithio os yw eich cyflogwr wedi cytuno i chi ddilyn yr hyfforddiant. Does dim ots a yw eich cyflogwr yn talu am yr hyfforddiant ai peidio.

Efallai y gall eich cyflogwr eich gorfodi i ddilyn hyfforddiant sy'n gysylltiedig â'ch swydd y tu allan i'ch oriau gwaith arferol os yw hynny yn eich contract. Bydd y rhain yn cael eu cyfrif fel oriau gwaith.

Allwch chi ddim cyfrif hyfforddiant rydych chi wedi penderfynu ei wneud ar eich liwt eich hun fel amser gweithio, hyd yn oed os yw'n gysylltiedig â'ch swydd – er enghraifft, dosbarthiadau nos.

Dylech chi ond gyfrif cinio yn eich amser gweithio os oeddech chi'n gweithio mewn gwirionedd, er enghraifft cael cinio gyda chleient.

Ni ddylech gynnwys unrhyw egwyl cinio lle nad oes rhaid i chi wneud unrhyw waith.

Ni ddylech chwaith gynnwys unrhyw egwyl cinio rydych chi'n dewis gweithio drwyddynt.

Nid yw amser gweithio yn cynnwys seibiannau, felly ni ddylech gyfrif unrhyw amser rydych chi'n ei dreulio’n cymryd seibiant yn ystod neu rhwng shifftiau. Gallwch edrych pa hawl sydd gennych i gymryd seibiant os nad ydych yn siŵr.

Pan fyddwch chi'n adio eich oriau gwaith, dylech gyfrif unrhyw oramser rydych chi wedi cytuno i'w wneud.

Mae gweithio goramser yn golygu gwneud mwy na'r oriau gwaith arferol a bennwyd yn eich contract. Dim ond os yw wedi’i gynnwys yn eich contract y mae'n rhaid i chi weithio goramser.

Ni ddylech gyfrif unrhyw oramser di-dâl rydych chi'n ei wneud na ofynnwyd i chi ei wneud, fel aros yn hwyr i orffen rhywbeth neu fynd â gwaith adref i’w wneud.

Efallai y bydd eich cyflogwr yn gofyn i chi weithio 'ar alwad', cyfeirir at hyn hefyd fel 'parod i weithio', y tu allan i'ch oriau gwaith arferol. Dim ond os yw wedi’i gynnwys yn eich contract y mae'n rhaid i chi weithio ar alwad.

Os yw'ch cyflogwr yn gofyn i chi aros yn eich gweithle a bod yn rhaid i chi fod ar gael i weithio pan fydd yn gofyn, mae'r holl amser rydych chi ar alwad yn cyfrif fel amser gweithio.

Os yw'ch cyflogwr yn dweud bod yn rhaid i chi aros yn agos iawn at eich gweithle, er enghraifft 5 munud i ffwrdd mewn car, gallai hyn fod yn amser gweithio.

Mae cwsg yn cyfrif fel amser gweithio tra byddwch chi ar alwad yn y gweithle.

Os ydych chi'n aros gartref neu rywle o'ch dewis eich hun, ac y caniateir i chi gymryd rhan mewn gweithgareddau hamdden neu gysgu, ni ddylech gyfrif hyn fel amser gweithio. Nid yw'r amser rydych chi'n ei dreulio ar alwad gartref yn cyfrif fel amser gweithio nes eich bod chi'n gwneud gwaith mewn gwirionedd.

Caniateir i'ch cyflogwr osod amodau tra byddwch chi ar alwad, fel:

• cadw o fewn amser teithio neu bellter penodol i’ch gweithle

• cyfyngu ar faint o alcohol yr ydych chi’n ei yfed

• bod yn effro ar amseroedd penodol

Y mwyaf cyfyngedig yw'r amodau hynny, y mwyaf tebygol yw hi fod eich amser ar alwad yn amser gweithio.

Os ydych chi'n byw yn eich man gwaith, mae'n debygol bod eich amser ar alwad yn cyfrif fel amser gweithio. Fodd bynnag, nid yw'r gyfraith yn glir ac yn aml mae'n rhaid i bobl fynd i'r tribiwnlys cyflogaeth i benderfynu.

Gall fod yn anodd gweithio allan os yw amser ar alwad yn cyfrif fel amser gweithio. Os na allwch chi ddod i gytundeb gyda'ch cyflogwr, gofynnwch am help gan eich canolfan Cyngor ar Bopeth leol.

Dylech gyfrif unrhyw amser a dreulir yn gweithio gartref tuag at eich amser gweithio, cyn belled â'ch bod wedi cytuno ar hyn gyda'ch cyflogwr.

Er enghraifft, efallai eich bod chi fel arfer yn gweithio mewn swyddfa, ond yn gweithio gartref o bryd i'w gilydd. Mae hyn yn wahanol i weithio ar alwad.

Rydych chi'n cael eich disgrifio fel gweithiwr nos os ydych chi'n gweithio'n rheolaidd o leiaf 3 awr yn y nos.

Gallai'r hyn sy'n cyfrif fel 'nos' fod yn eich contract. Gall eich cyflogwr bennu pa oriau sy'n cyfrif fel nos, ond mae'n rhaid iddynt gynnwys o leiaf hanner nos i 5am.

Os nad yw gweithio dros nos yn eich cytundeb, mae'n golygu 11pm i 6am.

Uchafswm oriau os ydych chi'n weithiwr nos

Ni ddylech orfod gweithio mwy nag 8 awr ar gyfartaledd ym mhob cyfnod o 24 awr, ar gyfartaledd dros 17 wythnos. Gallwch weithio mwy nag 8 awr y dydd cyn belled â bod y cyfartaledd dros 17 wythnos yn ddim mwy nag 8. Ni all eich cyflogwr ofyn i chi optio allan o'r uchafswm oriau yma.

Efallai y bydd yn rhaid i chi weithio mwy nag 8 awr y nos ar gyfartaledd mewn rhai swyddi, fel y gwasanaethau brys. Edrychwch ym mha swyddi y gallai fod angen i chi weithio mwy yn y nos on GOV.UK.

Pan fyddwch chi'n adio eich amser gweithio, ni ddylech gynnwys unrhyw ddiwrnodau rydych chi wedi’u cymryd i ffwrdd o'r gwaith:

• gwyliau blynyddol â thâl

• absenoldeb mamolaeth

• absenoldeb tadolaeth

• absenoldeb mabwysiadu

• amser i ffwrdd yn sâl

• absenoldeb rhiant di-dâl

I gyfrifo eich oriau gwaith pan nad ydych chi wedi cymryd unrhyw amser i ffwrdd, dylech chi:

1. adio nifer yr oriau rydych chi wedi'u gweithio dros 17 wythnos, gan gynnwys goramser

2. rhannu nifer yr oriau a weithiwyd â nifer yr wythnosau yn y cyfnod dan sylw - fel arfer 17 wythnos

Os ydych chi'n weithiwr nos, ni ellir gofyn i chi weithio mwy nag 8 awr y dydd ar gyfartaledd.

I weithio allan y cyfartaledd hwn, adiwch eich oriau dros 17 wythnos, a rhannwch â 102 diwrnod. Mae hyn yn cymryd bod gan bob wythnos 6 diwrnod yn hytrach na 7, oherwydd mae gennych hawl gyfreithiol i 1 diwrnod yr wythnos lle nad ydych chi'n gwneud unrhyw waith.