Ffyrdd i ddod â’ch priodas neu bartneriaeth sifil i ben
Mae'r cyngor hwn yn berthnasol i Cymru. Gweler cyngor ar gyfer Gweler cyngor ar gyfer Lloegr, Gweler cyngor ar gyfer Gogledd Iwerddon, Gweler cyngor ar gyfer Yr Alban
Os ydych chi'n briod ac eisiau dod â'ch priodas i ben yn barhaol, dylech wneud cais i ysgaru.
Os ydych chi mewn partneriaeth sifil ac eisiau dod â'ch partneriaeth sifil i ben yn barhaol, dylech wneud cais i ddiddymu.
Os nad ydych chi eisiau cael ysgariad neu ddiddymiad, gallwch wahanu’n gyfreithiol. Er enghraifft, gallwch wahanu’n gyfreithiol os nad ydych chi'n cytuno i ysgaru neu ddiddymu am resymau crefyddol neu ddiwylliannol.
Os nad yw eich priodas neu bartneriaeth sifil yn gyfreithiol ddilys, gallwch ofyn i'r llys ddod â hi i ben - gelwir hyn yn 'ddiddymu'. Er enghraifft, gallech ddiddymu eich priodas neu bartneriaeth sifil pe baech chi wedi cael eich gorfodi i briodi neu fod mewn partneriaeth sifil.
Gallech hefyd ei diddymu os oedd un ohonoch dan oed ar adeg y briodas neu'r bartneriaeth sifil. Yr isafswm oedran ar gyfer priodas neu bartneriaeth sifil:
o 27 Chwefror 2023 yw 18
cyn 27 Chwefror 2023 oedd 16
Os oes angen i chi siarad â rhywun oherwydd bod eich partner yn ymosodol
Os yw’ch partner yn gwneud i chi deimlo’n bryderus neu os ydych yn teimlo eich bod dan fygythiad, dylech gael cymorth.
Os ydych yn fenyw a bod cam-drin domestig yn effeithio arnoch, gallwch ffonio Refuge neu Cymorth i Fenywod ar 0808 2000 247 unrhyw bryd.
Os ydych yn ddyn y mae cam-drin domestig yn effeithio arnoch, gallwch ffonio’r Llinell Gyngor i Ddynion ar 0808 801 0327 rhwng 10am a 5pm o ddydd Llun tan ddydd Gwener.
Os nad ydych yn siŵr beth i’w wneud nesaf, siaradwch â chynghorydd.
Cyn i chi ddod â'ch priodas neu bartneriaeth sifil i ben, bydd angen i chi benderfynu hefyd:
Os ydych chi wedi bod yn briod neu mewn partneriaeth sifil am lai na blwyddyn
Ni allwch ysgaru neu ddiddymu eto.
Gallwch wahanu’n gyfreithiol, ond fel arfer mae'n well aros nes y gallwch chi gael ysgariad neu ddiddymiad.
Tra byddwch chi'n aros i ddechrau cael ysgariad neu ddiddymiad, gallwch chi a'ch partner gael cytundeb gwahanu. Mae hyn yn eich galluogi i gytuno ar fanylion sut rydych chi am wahanu cyn i chi gael ysgariad neu ddiddymiad.
Ysgaru neu ddiddymu eich priodas/partneriaeth
Bydd angen i chi ddangos bod eich priodas neu bartneriaeth sifil wedi 'chwalu'n anadferadwy'. Mae hyn yn golygu nad oes unrhyw ffordd y gallwch chi weithio trwy eich problemau. Gallwch ddod i wybod sut i gael ysgariad neu ddiddymiad.
Gwahanu’n gyfreithiol
Mae gwahanu’n gyfreithiol yn ffordd o wahanu heb gael ysgariad neu ddiddymiad - caiff ei alw hefyd yn ‘ymwahaniad cyfreithiol'. Mae'n caniatáu i chi a'ch partner wneud penderfyniadau ffurfiol am bethau fel eich cyllid a'ch trefniadau byw, ond byddwch chi'n dal i fod yn briod neu mewn partneriaeth sifil.
Efallai y byddwch chi'n gwahanu’n gyfreithiol os na allwch chi neu os nad ydych chi eisiau cael ysgariad neu ddiddymiad - er enghraifft:
Dydych chi ddim eisiau ysgaru neu ddiddymu am resymau crefyddol neu ddiwylliannol.
Eich bod wedi bod yn briod neu mewn partneriaeth sifil am lai na blwyddyn
Mae gwahanu’n gyfreithiol yn costio £415 - ar ôl i chi dalu'r ffi does dim costau pellach.
Dim ond 1 cais y mae angen i chi a'ch partner ei wneud. Gall y cais gael ei anfon:
gan y ddau ohonoch gyda’ch gilydd - cais ar y cyd yw’r enw ar hyn
gennych chi neu eich partner – cais unigol yw’r enw ar hyn
Nid yw gwahanu’n gyfreithiol yn eich atal rhag cael ysgariad neu ddiddymiad yn ddiweddarach. Bydd yn rhaid i chi dalu ffi arall i gael ysgariad neu ddiddymiad.
Gallwch ddod i wybod sut i wneud cais i wahanu’n gyfreithiol ar GOV.UK.
Diddymu eich priodas neu bartneriaeth sifil
Os nad ydych chi'n meddwl bod eich priodas neu bartneriaeth sifil yn gyfreithlon, gallwch ofyn i'r llys ddod â hi i ben - gelwir hyn yn 'ddiddymu'
Os yw'r llys yn ei diddymu, byddan nhw’n edrych ar eich sefyllfa ac yn penderfynu a yw eich priodas neu bartneriaeth sifil naill ai:
yn ddi-rym - mae hyn yn golygu nad yw'r briodas neu'r bartneriaeth sifil erioed wedi bodoli'n gyfreithiol.
yn bosibl ei gwneud yn ddi-rym - mae hyn yn golygu bod y briodas neu'r bartneriaeth sifil yn gyfreithlon pan gafodd ei chofrestru ond nid yw'n gyfreithlon mwyach
Mae diddymu eich priodas neu bartneriaeth sifil yn costio £612 ac mae'n cymryd ychydig fisoedd i'w gwblhau.
Edrych os gallwch chi ofyn i ddiddymu eich priodas/partneriaeth
Bydd angen i chi gael rheswm i ddiddymu eich priodas/partneriaeth. Er enghraifft, mae rhai rhesymau dros ddiddymu eich priodas/partneriaeth yn cynnwys:
bod un ohonoch eisoes yn briod neu mewn partneriaeth sifil.
doeddech chi ddim wedi cytuno'n iawn â'r briodas neu'r bartneriaeth sifil - er enghraifft, roeddech chi'n feddw neu cawsoch eich gorfodi
dydych chi ddim wedi cael rhyw gyda'ch partner ers i chi briodi - dydi hyn ddim yn berthnasol i gyplau o'r un rhyw na phartneriaid sifil Dylech gael cyngor cyfreithiol cyn gwneud cais i ddiddymu eich priodas neu bartneriaeth sifil. Gallwch ddod o hyd i gyfreithiwr ar wefan Resolution.
Gallwch hefyd weld sut i ddod o hyd i gyngor cyfeithiol fforddiadwy neu am ddim.
Help us improve our website
Take 3 minutes to tell us if you found what you needed on our website. Your feedback will help us give millions of people the information they need.
Adolygwyd y dudalen ar 23 Awst 2019