Gorchmynion rhyddhau o ddyled - yr hyn y mae angen i chi ei wybod

Mae gorchymyn rhyddhau o ddyled yn un ffordd o ddelio â'ch dyledion:

• os oes arnoch chi £50,000 neu lai

• os nad ydych chi’n berchen ar eich cartref

• os nad oes gennych chi asedau neu bethau eraill o werth

• os nad oes gennych chi lawer o incwm dros ben

Does dim rhaid i chi wneud taliadau tuag at y rhan fwyaf o'r mathau o ddyledion sydd wedi'u cynnwys yn eich Gorchymyn Rhyddhau o Ddyled ac ni all eich credydwyr eich gorfodi i dalu'r dyledion. Mae Gorchymyn Rhyddhau o Ddyled fel arfer yn para blwyddyn oni bai fod eich sefyllfa’n gwella. Pan ddaw'r Gorchymyn Rhyddhau o Ddyled i ben, bydd y rhan fwyaf o'ch dyledion yn cael eu dileu.

Bydd angen i chi siarad ag ymgynghorydd Gorchymyn Rhyddhau o Ddyled arbennig a fydd yn eich helpu i lenwi cais gyda'r derbynnydd swyddogol. Ni all y cynghorydd godi tâl arnoch chi am eu hamser ac mae'n rhad ac am ddim i wneud cais Gorchymyn Rhyddhau o Ddyled.

Gweld a allwch chi gael Gorchymyn Rhyddhau o Ddyled

Dylech chi allu cael Gorchymyn Rhyddhau o Ddyled os yw pob un o’r canlynol yn berthnasol:

• dydych chi ddim yn gallu talu eich dyledion

• nid yw eich dyledion cymwys yn fwy na £50,000

• does gennych chi ddim mwy na £75 ar ôl bob mis ar ôl i chi dalu costau arferol eich cartref

• dydych chi ddim yn berchen ar eich cartref

• nid yw eich cynilion eraill neu bethau o werth rydych chi’n berchen arnyn nhw, sy’n cael eu galw’n asedau, werth mwy na £2,000 (mae rhai asedau yn cael eu hanwybyddu wrth gyfrifo’r gwerth, er enghraifft, eitemau sylfaenol y cartref ac offer sydd eu hangen arnoch chi i wneud eich gwaith)

• mae o leiaf 6 blynedd wedi mynd heibio ers i'ch Gorchymyn Rhyddhau o Ddyled diwethaf gael ei wneud, oni bai ei fod wedi cael ei ddiddymu - gweld pam y gallai Gorchymyn Rhyddhau o Ddyled gael ei ddiddymu

• dydych chi ddim yn mynd drwy weithdrefn ansolfedd ffurfiol arall, fel methdaliad neu drefniant gwirfoddol unigol

• rydych chi wedi byw, wedi bod ag eiddo, neu wedi gweithio yng Nghymru neu Loegr yn ystod y tair blynedd diwethaf.

Os oes gennych chi gerbyd sy'n werth llai na £4,000 does dim rhaid i chi ei gynnwys yn eich asedau. Os yw eich cerbyd yn werth mwy na £4,000, does dim rhaid i chi ei gynnwys yn eich asedau os yw wedi'i addasu oherwydd bod gennych anabledd. Dim ond un cerbyd y cewch chi ei eithrio o'ch asedau ac ni allwch chi ei eithrio os mai dim ond ar gyfer gwaith y byddwch yn ei ddefnyddio.

Rhagor o wybodaeth am sut mae incwm, dyledion ac eiddo yn cael eu hasesu ar gyfer gorchymyn rhyddhau o ddyled.

Gweithgarwch diweddar

Rhaid i chi ddweud wrth eich cynghorydd Gorchymyn Rhyddhau o Ddyled os ydych wedi gwneud y canlynol yn ystod y 2 flynedd ddiwethaf:

• rhoi asedau i ffwrdd

• gwerthu asedau am lai na’u gwerth, er enghraifft os gwnaethoch chi werthu car gwerth £3,000 i ffrind am £200

• rhoi blaenoriaeth i dalu un credydwr yn ôl dros gredydwyr eraill, er enghraifft os gwnaethoch chi dalu dyled a oedd yn ddyledus gennych i berthynas a heb dalu eich credydwyr eraill

Mae’n bosib y bydd eich cais am Orchymyn Rhyddhau o Ddyled yn cael ei wrthod os oes unrhyw un o’r rhain yn berthnasol i chi. Byddan nhw’n edrych ar ffeithiau eich achos cyn gwneud penderfyniad terfynol.

Dyledion sy’n dod o dan Orchymyn Rhyddhau o Ddyled

Mae dyledion sy'n gallu mynd i mewn i Orchymyn Rhyddhau o Ddyled yn cael eu galw’n 'ddyledion cymwys'. Yn ystod cyfnod y Gorchymyn Rhyddhau o Ddyled, ni all credydwyr ofyn i chi am daliadau - os byddan nhw’n gwneud hynny, does dim rhaid i chi eu talu. Maen nhw’n cynnwys:

• cardiau credyd, gorddrafftiau a benthyciadau

• ôl-ddyledion rhent, biliau cyfleustodau, biliau ffôn, y dreth gyngor a threth incwm

• gordaliadau budd-daliadau

• cytundebau hurbwrcas neu werthiant amodol

• cytundebau prynu nawr - talu wedyn

• biliau am wasanaethau fel milfeddygon neu gyfreithwyr

• dyledion sydd arnoch chi i ffrindiau a theulu

• dyledion busnes

Os cawsoch chi unrhyw un o’r rhain drwy dwyll, bydd yn dal yn rhaid i chi eu talu pan fydd y Gorchymyn Rhyddhau o Ddyled wedi dod i ben.

Os ydych chi ar ei hôl hi gyda'ch rhent, gall eich landlord gymryd camau i'ch troi allan, hyd yn oed os yw'r ôl-ddyledion rhent wedi'u cynnwys yn eich Gorchymyn Rhyddhau o Ddyled. Mae hyn yn golygu efallai y bydd yn rhaid i chi barhau i dalu’r rhain ar ôl gwneud Gorchymyn Rhyddhau o Ddyled.

Dyledion sydd ddim yn dod o dan Orchymyn Rhyddhau o Ddyled

Nid yw pob dyled yn dod o dan Orchymyn Rhyddhau o Ddyled. Bydd angen i chi dalu'r canlynol o hyd:

• dirwyon llys ynadon a gorchmynion atafaelu sy'n ymwneud â gweithgarwch troseddol

• cynhaliaeth a chynnal plant

• benthyciadau myfyrwyr

• benthyciadau cronfa gymdeithasol

• iawndal am farwolaeth ac anaf

Os oes gennych chi unrhyw rai o'r dyledion hyn, nid ydyn nhw’n cyfrif tuag at y terfyn £50,000.

Os nad ydych chi’n siŵr a fyddai dyled yn dod o dan Orchymyn Rhyddhau o Ddyled, gofynwch i’ch cynghorydd Gorchymyn Rhyddhau o Ddyled. Os nad ydyn nhw, bydd yn dal yn rhaid i chi eu talu os cewch chi Orchymyn Rhyddhau o Ddyled.

Os byddwch chi’n anghofio cynnwys unrhyw ddyledion yn eich Gorchymyn Rhyddhau o Ddyled, ni fydd modd i chi eu hychwanegu wedyn. Os byddai unrhyw ddyledion a gollwyd wedi mynd â chi dros y terfyn £50,000 yna efallai y bydd eich Gorchymyn Rhyddhau o Ddyled yn cael ei ganslo. Mae'n bwysig eich bod yn dweud wrth y cynghorydd Gorchymyn Rhyddhau o Ddyled am eich dyledion i gyd.

Gweld a yw Gorchymyn Rhyddhau o Ddyled yn iawn i chi

Mae Gorchymyn Rhyddhau o Ddyled yn gallu bod yn ffordd o ddianc rhag dyled. Fodd bynnag, mae’n bwysig gwybod yr effaith y bydd Gorchymyn Rhyddhau o Ddyled yn ei chael ar bob rhan o’ch bywyd cyn i chi wneud cais. Er enghraifft:

• os oes unrhyw rai o'ch dyledion ar gyfer nwyddau a brynwyd ar hurbwrcas, efallai y bydd angen i chi roi'r nwyddau'n ôl

• bydd eich Gorchymyn Rhyddhau o Ddyled yn aros ar eich cofnod credyd am chwe blynedd - gallai hyn ei gwneud yn anodd i chi gael credyd neu ddod o hyd i gartref newydd yn y dyfodol

• os oes gennych gytundeb tenantiaeth gallai hyn effeithio arno, gall eich cynghorydd Gorchymyn Rhyddhau o Ddyled wirio hyn

• efallai y bydd eich banc yn cau eich cyfrif a bydd angen i chi agor un newydd

• os oes gennych chi atwrneiaeth dros faterion ariannol rhywun arall neu os oes gan rywun arall atwrneiaeth ar eich cyfer chi, bydd hyn yn dod i ben

• gallai effeithio ar geisiadau y byddwch chi’n eu gwneud am ddinasyddiaeth Brydeinig - os nad ydych yn siŵr dylech chi gael cyngor gan arbenigwr mewnfudo

Bydd yn rhaid i chi hefyd ddilyn rheolau penodol, sy’n cael eu galw’n 'gyfyngiadau', yn ystod cyfnod y Gorchymyn Rhyddhau o Ddyled. Mae hyn yn golygu:

• chewch chi ddim benthyg £500 neu fwy heb ddweud wrth y credydwr am y Gorchymyn Rhyddhau o Ddyled

• allwch chi ddim cymryd rhan yn y gwaith o hyrwyddo, rheoli na sefydlu cwmni cyfyngedig, na bod yn gyfarwyddwr cwmni, heb gael caniatâd gan y llys

• os oes gennych chi fusnes dan enw gwahanol i’r un y cawsoch chi’r Gorchymyn Rhyddhau o Ddyled, bydd yn rhaid i chi ddweud wrth bawb rydych chi’n gwneud busnes â nhw yr enw y gwnaethoch chi ei ddefnyddio i gael y Gorchymyn Rhyddhau o Ddyled

• tra bo’r Gorchymyn Rhyddhau o Ddyled mewn grym, ac am dri mis wedyn, bydd eich manylion yn ymddangos ar Gofrestr Ansolfedd Unigol y Gwasanaeth Ansolfedd, y gall unrhyw un ei gweld

Os gallai cael eich cyfeiriad ar y gofrestr arwain at drais yn eich erbyn chi neu aelod o'ch teulu, gallwch chi ofyn i'r llys orchymyn nad yw eich cyfeiriad yn ymddangos ar y gofrestr. Bydd angen i chi wneud cais am orchymyn llys cyn i chi wneud eich cais Gorchymyn Rhyddhau o Ddyled – gall eich cynghorydd Gorchymyn Rhyddhau o Ddyled eich helpu gyda hyn.

Os nad ydych yn siŵr ai Gorchymyn Rhyddhau o Ddyled yw'r dewis gorau, gallwch chi gael gwybod pa gymorth arall y gallwch chi ei gael gyda dyledion.

Sut mae cael Gorchymyn Rhyddhau o Ddyled

 Os ydych chi'n meddwl bod Gorchymyn Rhyddhau o Ddyled yn iawn i chi, dewch o hyd i ragor o wybodaeth am sut i gael gorchymyn rhyddhau o ddyled - gan gynnwys sut i ddod o hyd i gynghorydd Gorchymyn Rhyddhau o Ddyled.