Sut mae hawlio’r Lwfans Byw i'r Anabl ar gyfer eich plentyn

Gallwch chi hawlio’r Lwfans Byw i'r Anabl i helpu gyda'r costau ychwanegol sydd gennych chi oherwydd cyflwr iechyd neu anabledd eich plentyn. 

Gallwch chi wneud cais drwy broses garlam os yw eich plentyn wedi cael diagnosis o salwch angheuol - darllenwch ein canllaw.

Gweld a yw eich plentyn yn gymwys

Gallwch chi gael y Lwfans Byw i'r Anabl:

• os oes angen mwy o ofal, sylw neu oruchwyliaeth ar eich plentyn nag ar blentyn o’r un oed sydd heb anabledd neu gyflwr iechyd, neu

• os yw’n cael trafferth cerdded neu symud o gwmpas yn yr awyr agored mewn mannau anghyfarwydd

Nid oes prawf modd ar gyfer y Lwfans Byw i'r Anabl, felly does dim ots faint rydych chi'n ei ennill na faint o gynilion sydd gennych chi.

Os nad ydych chi'n siŵr a ydych chi'n gymwys gallwch chi ddarllen mwy am fod yn gymwys i gael y Lwfans Byw i'r Anabl ar gyfer plant.

Cael ffurflen gais

Gallwch chi naill ai ffonio i gael ffurflen gais neu lwytho un i lawr oddi ar y we. 

Mae'n well ffonio oherwydd bydd eich taliadau'n cael eu hôl-ddyddio i'r dyddiad y gwnaethoch chi ffonio. Os byddwch chi’n llwytho ffurflen gais i lawr oddi ar y we, dim ond o'r dyddiad y bydd yr Adran Gwaith a Phensiynau yn derbyn y ffurflen y cewch chi eich talu.

Gallwch chi lwytho ffurflen gais i lawr o GOV.UK.

Cadw dyddiadur

Mae'n syniad da cadw dyddiadur o gyflwr eich plentyn am wythnos cyn i chi lenwi'r ffurflen - yn enwedig os yw'ch plentyn yn cael diwrnodau gwael a diwrnodau da. Ysgrifennwch anawsterau eich plentyn, y cymorth neu'r gofal y gwnaethoch chi ei roi a pha mor hir a gymerodd.

Yn dibynnu ar gyflwr eich plentyn, efallai y byddwch chi eisiau cadw dyddiadur am fwy nag wythnos - er enghraifft, os yw cyflwr eich plentyn fel arfer yn effeithio arno 1 wythnos y mis. 

Rydym ni wedi gwneud dyddiadur y Lwfans Byw i'r Anabl y gallwch chi ei argraffu a’i ddefnyddio  98.9 KB - mae’n 7 diwrnod o hyd ac yn rhoi awgrymiadau i chi ar beth i'w ysgrifennu. 

Gall y dyddiadur eich helpu’n fawr pan fyddwch chi’n llenwi’r ffurflen. Gallwch chi hefyd ei hanfon gyda’r ffurflen fel tystiolaeth os hoffwch chi. 

Llenwi’r ffurflen gais

Bydd yr Adran Gwaith a Phensiynau yn chwilio am bethau penodol pan fyddan nhw’n gwneud penderfyniad ar eich hawliad - felly mae'n bwysig eich bod chi’n llenwi'r ffurflen orau y gallwch chi.

Rydym ni’n argymell eich bod chi’n darllen ein cyngor ar lenwi ffurflen y Lwfans Byw i’r Anabl er mwyn cael y cyfle gorau i lwyddo.

Anfon eich ffurflen gais

Mae'n syniad da gwneud copi o'ch ffurflen gais wedi'i llenwi ac unrhyw ddogfennau eraill y byddwch chi’n eu hanfon. Bydd hyn yn ddefnyddiol rhag ofn y bydd angen i chi gyfeirio ato yn nes ymlaen, er enghraifft os bydd angen i chi wneud cais arall am y Lwfans Byw i'r Anabl ar ôl ychydig flynyddoedd.

Anfonwch y ffurflen at:

Disability Benefit Centre 4

Post Handling Site B

Wolverhampton

WV99 1BY

Os ydych chi’n aros am rywbeth fel llythyr gan eich meddyg, dylech chi anfon y ffurflen cyn y dyddiad cau o 6 wythnos. Dylech chi gynnwys llythyr yn dweud y byddwch chi’n anfon rhagor o dystiolaeth ac yn rhoi dyddiad bras iddyn nhw o bryd y byddwch chi’n ei hanfon. Os byddwch chi’n anfon y ffurflen yn hwyr, dim ond pan fydd yr Adran Gwaith a Phensiynau yn ei derbyn y cewch chi eich talu.

Beth fydd yn digwydd nesaf

Byddwch chi yn cael llythyr gan yr Adran Gwaith a Phensiynau o fewn pythefnos yn dweud eu bod wedi cael eich hawliad (neu efallai y cewch chi neges destun yn lle hynny). Cysylltwch â llinell gymorth y Lwfans Byw i'r Anabl os nad ydych chi wedi cael llythyr ar ôl pythefnos.

Fel arfer, byddwch chi’n cael ‘llythyr penderfyniad’ o fewn 3 mis.

Os bydd eich hawliad yn llwyddiannus, bydd y llythyr penderfyniad yn dweud wrthych chi faint gewch chi ac am ba hyd. Os na fydd eich hawliad yn llwyddiannus, bydd y llythyr penderfyniad yn amlinellu'r rhesymau.

Os ydych chi wedi bod yn llwyddiannus ond nad ydych chi’n siŵr a ydych chi wedi cael y gyfradd gywir, mae’n syniad da cysylltu â’ch Cyngor ar Bopeth agosaf neu ffonio llinell gymorth Cyswllt Teulu ar 0808 808 3555 i drafod hyn.

Pan fydd eich plentyn yn 16 oed - symud i Daliad Annibyniaeth Personol

Budd-dal anabledd tebyg i’r Lwfans Byw i’r Anabl yw’r Taliad Annibyniaeth Personol, ond i bobl 16 oed a hŷn.

Byddwch chi’n cael llythyr gan yr Adran Gwaith a Phensiynau ychydig cyn pen-blwydd eich plentyn yn 16 oed yn dweud wrthych am newid o’r Lwfans Byw i’r Anabl i’r Taliad Annibyniaeth Personol. 

Bydd angen i chi lenwi ffurflen newydd a bydd angen i'ch plentyn fynd am asesiad - hyd yn oed os na chafodd asesiad ar gyfer y Lwfans Byw i'r Anabl.

Os ydych chi'n aros am asesiad meddygol

Ar hyn o bryd, bydd yr Adran Gwaith a Phensiynau yn ceisio gwneud yr asesiad drwy edrych ar dystiolaeth feddygol eich plentyn - efallai y byddan nhw hefyd yn gofyn i siarad â nhw dros y ffôn neu drwy alwad fideo. Mae’n bwysig anfon eu tystiolaeth feddygol cyn gynted â phosibl.

Mewn achosion prin, efallai y bydd yr Adran Gwaith a Phensiynau yn gwahodd eich plentyn i gael asesiad meddygol wyneb yn wyneb.

Darllenwch ein cyngor ar symud o’r Lwfans Byw i’r Anabl i’r Taliad Annibyniaeth Personol i’ch helpu i baratoi.